Intervistë me poeten: Laureta Rexha
Intervistoi për Gazetën Frymëzimi: Fatijona Bajraj
F.Bajraj: Na flitni pak për fillet e karrierës suaj, kur keni filluar të merreni pikërisht me letërsi? Pse bash poezia?
L.Rexha: Me shkrimet letrare jam marrë që nga shkolla fillore, kur kam shkruar poezi. Pastaj shkurt kam shkruar edhe në shkollë të mesme, por atëherë më shumë jam marrë me ese. Ndërsa fillimin serioz të karrierës time si poete e kam filluar në vitin 2016. Përse poezia? Pyetje e mirë. Në fakt unë në vitin 2016 kam dashur të filloj të shkruaj proze, meqë më shumë lexoja romane dhe ndjeja se aty ishte frymëzimi im. Mirëpo poezinë e fillova si kërkesë nga një autor nga Shqiperia Nikollë Loka, I cili mi vlerësoi shkrimet e mija dhe më sygjeroi që të filloj njëherë të shkruaj poezi. Dhe ashtu bëra. Shkrova një poezi, dhe doli shumë mirë. Pastaj brenda javës shkrova 5 poezi, dhe e pashë se ishte mënyrë më e lehte dhe më kreative për tu shprehur. Pra, arsyeja pse jam lidhur me shkrimin e poezive është se më ndihmojnë shumë të shprehem rreth gjërave që më preokupojnë, dhe t’i nxjerr përjetimet e mia natyrshëm në varg të lirë.Mendoj se poezia ma jep lirinë që më karakterizon si personalitet, dhe paoshtu ajo ma jep edhe atë guximin e heshtur përmes të cilit e them të vërtetën, e që më bën shumë të fortë.
F.Bajraj: A mendoni se e keni arritur kulmin e karrierës tuaj?
L.Rexha: Sinqerisht mendoj se kam arritur mjaft deri tani, dhe jam shumë falënderues ndaj Zotit për këtë dhe mendoj se jam ende duke u zhvilluar si poete, por jo, natyrisht se nuk jam në kulm.
F.Bajraj:A kujtoni ndonjë kohë kur mendoni se keni dështuar në këtë fushë?
L.Rexha: Meqenëse kam shkruar me pauza dhe në kohë të ndryshme kyqe të jetës time, koha sa kam shkruar ka qenë e shkurtër dhe e përqendruar në shkrim, por nuk më kujtohet ndonjë dështim. Mbase mund të kem shkruar poezi mediokre aty këtu, e që kjo mund të ndodh edhe tani. Pra dështime të medha s’kam pasur në poezi apo në letërsi, por dështimet e vogla janë të pashmangshme dhe mendoj se ato në fakt shërbejnë për tu përmirësuar.
F.Bajraj: Sa e keni pasur të vështirë dhe sfiduese të arrini këtu ku jeni sot?
L.Rexha: Në vitin kur kam filluar të shkruaj poezi me seriozisht ka qenë pakëz e vështirë të mendoj se ku do të arrij dhe si. Por unë jam munduar të përqendrohem vetëm në atë që kam mundur ta bëj në të tashmen, në kërkimin e diturisë, në punë të vazhdueshme, dhe kjo më ka ndihmuar që t’i shfrytëzoj mundësitë që më janë dhënë, dhe të ec qëndrueshëm për të arritur rezultate të mira. Mendoj se rol të madh në rrugën time si poete kanë luajtur edhe njerëzit që më kanë mbështetur në fillim, motivimi I tyre i pakusht dhe vlerësimi i shkrimeve të mia. Pra arritjet në jetë janë përbërje e shumë gjërave dhe faktorëve. Natyrisht, ajo që më ka udhëhequr shpirtërisht më së shumti në rrugën e poezisë është besimi në Zotin, praktika e Islamit, e cila e ka në qendër të saj kërkimin e diturisë dhe vlerësimin e të bukurës dhe sublimes-dhe poezia duke qenë e tillë, është ushqyer me dritën e frymëzimit fetar brenda meje, dhe ka ardhur në jetë natyrshëm përmes librave të mi. Mendoj se rruga e njeriut është më shumë brenda vetes së tij. Kur ajo është e qartë, rruga e jashtme lëndore pason më tej.
F.Bajraj: Me çka merreni jashtë kësaj, keni ndonjë profesion tjetër?
L.Rexha: Po unë jam përkthyese dhe mentore e studentëve të Programit Përkthim dhe Interpretim në Universitetin ‘’Fehmi Agani’’ në Gjakovë. Por gjithashtu merrem edhe me hulumtime letrare shkencore dhe me përkthime letrare.
F.Bajraj: A do të ju shohim mbase në të ardhmen në një fushë krejtësisht tjetër?
L.Rexha: Mendoj se është e mundur, edhe pse nuk është se kam ndonjë ide të qartë rreth këtij ndryshimi.Por mbase mund të kaloj në mësimdhënie, më e pakta.
F.Bajraj: Çfarë komenti keni me gjendjen e letërsisë në përgjithësi në Kosovë?
L.Rexha: Mendoj se ka më shume hapësirë që të ketë tema të ndryshme sociale që trajtohen në prozë, ndërsa sa I përket poezisë mendoj se mund të jetë më mirë. Poezia realisht lexohet shumë pak, ose pothuajse fare. Mendoj se kemi nevojë të bëjmë më shumë organizime letrare, qofshin ato për poezinë apo për prozën. Pra duhet ta rikonfigurojmë rëndësinë e letërsisë në formimin tonë kulturor dhe identitar si komb, duke i shërbyer shoqërisë, duke trajtuar temat që e preokupojnë atë, dhe duke i shërbyer po ashtu artit dhe së bukurës si pjesë integrale po ashtu e kulturës dhe identitetit tonë kolektiv.
F.Bajraj: Planet e juaja që do t’i realizoni së shpejti?
L.Rexha: Lidhur me shkrimet, mendoj që libri im i radhës të jetë prozë, pra tregime të shkurtera. Mbase ky libër do të dalë brenda një viti e gjysmë maksimalisht. Sigurisht se jam duke shkruar edhe poezi, por mbase ky libër me poezi do vijë shumë ngadalë këtë herë. Ndërsa plani afatshkurtër është po ashtu t’i avancoj studimet doktorale në letërsi.
F.Bajraj: Si e shihni Kosovën pas dhjetë viteve në letërsi?
L.Rexha: Mendoj se mbase nëse këshillohemi me njerëz të tjerë kompetentë të fushës mund të krijojmë një vizion më gjithëpërfshirës dhe konstruktiv drejt një ndryshimi të gjendjes së letërsisë në vend. Minimumi që mund të imagjinoj është më shumë tema të trajtuara në letërsi, më shumë vlerësim të letërsisë dhe autorëve, dhe më shumë talente letrare. Mendoj se fokusi kryesor i edukatorëve dhe I letrarëve të arritur është të zbulojnë talentet e rijnë të cilët me kreativitetin dhe energjinë e tyre rinore mund të sjellin novacione në letërsi dhe rrjedhimisht një frymë të re të kohës. Mbase Kosova po ashtu meriton të ketë një letërsi të pasluftës, pra një letërsi të konsoliduar të kësaj periudhe, pse jo edhe të përkthyer në gjuhë të tjera.