Intervistë me poetin: Rudi Berisha
Intervistoi për Gazetën Frymëzimi: Ferdane Sahiti
F.Sahiti: Na folni pak për fillet e karrierës suaj, kur keni filluar të merreni pikërisht me letërsi? Pse bash poezia?
R. Berisha është themelues i Klubit Letrar “Zahir Pajaziti’’, Podujevë. Është autor i 14 librave dhe redaktor i 55 librave të autorëve të ndryshëm. Shkrimet e tij janë botuar në 17 antologji dhe në 29 libra të botuara me grup autorësh, por dhe në 26 gazeta elektronike. Disa shkrime të tij janë përkthyer në rumanisht dhe anglisht. Rudi Berisha është botues dhe redaktor i Revistës Shqiptare “Albania Shqipëri Natyrale” dhe i revistës “Dardania”. Rudi Berisha është shpërblyer dhe është nderuar e ka fituar deri më tani 94 sosh, duke zënë vendin e parë, të dytë, tretë në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni, Itali, Kanada, duke u nderuar me dekorata nga institucionet, organizata të ndryshme për kontributin atdhetar dhe për punën e tij në letrat shqipe dhe në organizimet që ka bërë në rrugëtimin e tij. Po ashtu është dhe organizator i mbi 67 aktiviteteve të ndryshme kulturore dhe organizator i akademive përkujtimore në nder të dëshmorëve, civilëve të luftës që ishte në Kosovë, organizator dhe i aktivitetit për të pagjeturit etj.
F.Sahiti: Na folni pak për fillet e karrierës suaj, kur keni filluar të merreni pikërisht me letërsi? Pse bash poezia?
R. Berisha: Po kam filluar të shkruaj si nxënës i shkollës fillore. Në atë botë kam filluar me poezi kushtuar dashurisë. Bota e djemve ishte shumë e paragjykuar nga rrethi dhe mentaliteti ynë shqiptar. Ka qenë, bukur e rëndë vetëm të mendohet që të shkruhet për dashuri, aç më shumë që një djalë të shkruajë për dashuri ose t’i shkruajë dashurisë.
Poezinë e kam dashur shumë. Kam lexuar dhe kam pasur pasion për libra. Kështu që, në atë botë, poezi shkruaja për pikën e qejfit tim. Shkruaj dhe i ruaja në një fletore të kuqe, që mendoja që dhe ngjyra e kuqe simbolizonte dashurinë. Por, që pas një kohe në shkollën Teknike “Fan S. Noli” në Podujevë, ku isha dhe nxënës i saj, me një grup nxënësish, bashkë me mësimdhënësin e Lëndës së Gjuhës Shqipe, ne e themeluam një klub letrar ku e pagëzuam“Shqiponja”. Ishte viti 1996, Kosova ishte e pushtuar dhe po mbahej nën robëri të thundrës serbosllave. Pas pesë ditësh, të themelimit, të klubit, ku isha anëtar dhe në kryesi, organizuam Orën e Parë Letrare në shkollë. Aty lexuam njëzet (20) autorë të rinj vargjet tona.
Edhe pse, nga njëzet autorë, nëntëmbëdhjetë nga ata vargjet e tyre i kushtoheshin kryesisht atdheut, tokës së robëruar, thirrjes për liri. Isha i vetmi që kishte zgjedhur temën e dashurisë, i këndoja me pasion të madh dashurisë. Vërtetë dorën në zemër më erdhi keq shumë, u skuqa që të dalë unë me vargjet e mia, e para një publiku që ishte një numër i madh, mbi 300 nxënës, kuadër akademik, po ashtu dhe përfaqësues të botës së artit dhe kritikës letrare. Si me një gjysmë zëri, thirra mësimdhënësi dhe doja që të mos të paraqitesha për të lexuar vargjet e mia. Por mësimdhënësi e refuzoi kërkesën time! Në skenë dola i fundit, që po i bie i njëzeti, lexova vargjet duke m’u dridhë zëri, faqet e mia të bardha ishin bërë të skuqura, por si ngjyrë flamuri kombëtar. Atë ditë theva akullin e një mendësie të asaj kohe. Nuk ishte e lehtë, pata nga një grup shumë fyerje, por siç themi: -thashetheme, fjalë që fliteshin pas shpine, nuk ju varja veshin hiq! Atëherë nuk ishte si sot, nuk kishte rrjete sociale, edhe zëri i fyerjeve ishte ma i kontrolluar, ma i vogël në numër, por mentaliteti i përçmimit të fjalëve vinin më shpejtësi të dritës nga goja në gojë, masa shpejt elektrizohej besojë ma shpejt se sot. Unë bëra hapin e parë, luftova me shpirtin tim, luftova i vetëm kundrejt paragjykimeve të asaj bote. Por, e duke qenë falënderues shumë profesorit tim të Gjuhës Shqipe z. Nazmi Bajgora, unë e munda frikën, paragjykimet dhe kalova testin e madh në kohë të robërisë dhe mentalitetit! Sot është e lehtë t’i shkruash edhe dashurisë, por edhe atdheut. Në atë botë dashuria, shkrimi për dashuri ishte tabu, shkrimi për atdhe e liri ishte i ndaluar, nga këto shkrime shkoje në burg!
F.Sahiti: A mendoni që e keni arritur kulmin e karrierës suaj?
R. Berisha: Perfeksioni në letërsi nuk ekziston, por të ekzistonte nuk kishim arsye të shkruanim më. Kam qenë dhe jam, një punëtor i madh në këtë rrugëtim të bashkimit të shkronjave. Jo, assesi nuk e kam arritur kulmin. Po të isha në këtë gradë, nuk do të shkruaja më, se atëherë do të isha një milioner, jo një shkrimtar. Nëse do të isha milioner, unë nuk do të shkruaja, por me milionat e mia do të mbështetsha të rinjtë që të botonin librat e tyre! Kulmin kam për të arritur vetëm atëherë, kur do të jenë shitur mbi 100.000 kopje të librit tim brenda dhjetë (10) ditësh. Unë besoj shumë që një ditë, në vitet që do vinë, do të kalojë këtë numër, do të jenë të shitura (kopje) mbi këto shifra që i ceka më lartë. Por një të vërtetë e jetoj, e jetojë si të isha një shkrimtar i madh. I madh për shkak librave që kam shkruar dhe për librat që do të vinë në ditët-vitet në vijim, të cilat do të botohen. Unë jetoj për ditë të mëdha, jetojë me qëllime dhe ambicie të mëdha!
Dikush mund të më gjykojë se pse them, duhet të shesim libra? -të gjithë këtyre, ju them një gjë: -këshilla që kërkohet nga ai që ka nevojë, është këshilla më e dobishme për atë njeri! Këshilla që dhurohet, imponohet, themi troç pa na pyetur, kjo këshillë nuk ka shumë vlerë! Të paktën kështu është koncepti i vetë të kuptuarit të njeriut! Besoi ai që do të mësojë, këtu e ka përgjigjen për 100.000 kopjet që do të shes, nga librat në vazhdim…
F.Sahiti: A kujtoni ndonjë kohë kur mendoni se keni dështuar në këtë fushë?
R. Berisha: Asnjëherë nuk kam pasur një kohë që mendoj që kam dështuar. Por kam pasur kohë që jam dëshpëruar! Jam dëshpëruar më rrugëtuesit e mi. Më ata që kanë ngrenë në pjatën time. Kemi udhëtuar me karvanin e rëndë dhe të vështirë. Por gjatë rrugës disa kanë qenë shumë të pabesë dhe me kanë dëshpëruar shumë me veprimet e tyre. Kjo tregon çartë, që një pjesë e madhe nuk janë mirënjohës, shkelin dhe në tryezën ku han e pinë, ka edhe nga ata që plagët e tua t’i godasin më shkop, ka edhe nga ata që atë plagën ta pështyjnë. Por kam një këshillë: -kurrë mos e hap shpirtin me askënd, sepse fjalët e tua që keni nxjerr nga shpirti, një ditë do të fundosin!
F.Sahiti: Sa e keni pas të vështirë dhe sfiduese të jeni këtu ku jeni sot?
R. Berisha: Kam filluar si fëmijë që të shkruaj. Dëshira ime ishte e madhe që të botoja në moshën e re një libër. Nuk njihja askënd në këtë fushë. Nuk kam ditur si të veproj, si të vie deri të botimi i një libri. Por atëherë takova disa njerëz të gabuar, të cilët më vodhën shumë lekë, më mashtruan, ashtu veproi edhe Qendra e Kulturës së Podujevës. Në moshën 16 vjet mua me vunë në provë, me qiten para publikut, me prezantuan dhe për të mat mbështetjen e publikut. Por, faleminderit shumë publikut, ata ishin mbi 400 veta, ata u ngritën në këmbë dhe më duartrokiten, ata ishin dhe janë mbështetja ime më e fortë gjatë gjithë rrugës sime!
Ju do të thoni bukur shumë. Mbështetja e publikut nuk mungoi, por që nga ajo dite për mua u hapen dyert e ferrit. Nga ajo ditë përfaqësuesit e Qëndresë së Kulturës në Podujevë ose të themi koka të saj dhe një grup i vogël veglash të saj, që ishin disa poet, aktor, regjisor filluan një “luftë” të pamëshirshme kundrejt meje. Me shpallen “luftë”, janë munduar me të gjitha mekanizmat e tyre që të më ndalojnë fjalën time të shkruar, fjalën e lirë. Filluan të më ndalojnë që të lexoj vargjet e mia, hapësirën po ma ndalonin përditë. Ka shumë poet në mes nesh, që në atë kohë kanë qenë moderator në manifestime të ndryshme, ku ata shkruan emrin tim, por me pas nga presioni i të padrejtëve ma fshin emrin në listë, që të mos marr pjesë që të lexoj. Në atë kohë shpirtin ma kanë vra, në atë kohë e kam vuajtur shumë këtë pjesë. Kam vuajtur besoni si një çun i ri që kishte pasion sa malet e fushat, sa e gjithë Shqipëria për të shkruar dhe lexuar në orë letrare të ndryshme.
I vetmi person që më ka dhënë dashuri, më ka dhënë forcë, ka qenë motivi im, ishte nëna ime, ajo ndjesë pastë, ka qenë forca, ka qenë fuqia ime. Natyrisht që kam kërkuar durim dhe forcë nga Zoti! Kam bërë lutje të Zoti i Madh, që unë të mos ndalem, të mos dorëzohem kurrë në këtë udhëtim!
Gjatë kësaj rruge kam qenë i kërcënuar shumë herë edhe fizikisht. Ka pas njerëz që me kanë dalë në orët e vona ë natës para në rrugë, me kanë kanosur, por kam qenë dhe jam një njeri, që nuk njohë kurrë frikën. Unë kam frikë dhe i gjunjëzohem vetëm Zotit të Madh! Por nëna ime ka qenë e shqetësuar për këto gjëra. Ajo e bekuara më priste deri në orët e vona para dere, në pragun e derës. Ajo rrinte zgjuar deri sa unë kam mbërri në shtëpi. Për këtë nga kjo botë, i kërkoj nënës sime të ma bëj falë, se ajo është mërzitur dhe ka pasur shumë drojë për mua, se mos po më ndodh ndonjë gjë e keq. Si nëna për djalë më!
F.Sahiti: Me çka mirreni jashtë kësaj, keni ndonjë profesion tjetër?
R. Berisha: Merrem zakonisht me botim librash. Në vazhdën e kësaj, botojmë Revistën Shqiptare “Albania Shqipëri Natyrale” dhe Revistën Shqiptare “ Dardania”, ku jam edhe redaktor i tyre. Nga dita që kemi filluar Albania ka arritur të botohen mbi njëzet (20) numra, ndërsa Dardania jemi në përgatitje të numrit të radhës, numrit të tretë. Profesioni im është gazetar. Ku jam duke studiuar për magjistër (Ma). Kam punuar në disa media të shkruara elektronike dhe të shtypura. Por, në vitin që do vie, shpresojë dhe besojë që do të jem duke punuar në këtë profesion, deri atëherë do të jem duke u marr vetëm me botim të librit dhe organizime të aktiviteteve, sidomos për dëshmorë! Jetës kurrë si dihet, por koha na dhuron atë që kemi të shkruar të ndodh nga Zoti!
F.Sahiti: A do të ju shohim mbase në një të ardhme të afërt në ndonjë fushë krejtësisht tjetër?
R. Berisha: Po besoj që po. Mua më pëlqen bukur shumë biznesi, besoj që do të jem në rrafshin e biznesit. Do të jem një prodhues në vendin tonë, ku besoj që do të, arri shumë në këtë rrafsh! Por pse jo edhe ndonjë udhëheqës emisioni, ku jam në bisedime më disa kompani mediatike televizive! Por, Zoti e bëftë mirë! Lutemi ta kem shëndetin, të tjerat vinë një-nga-një!
F.Sahiti: Çfarë komenti keni lidhur me gjendjen e letërsisë në përgjithësi në Kosovë?
R. Berisha: Një mishmash i vërtetë. Prodhohet bukur shumë, lexohet pakë. Pjesa më e madhe e autorëve shqiptar në Kosovë janë poet, shkruajnë poezi. Një pjesë të autorëve shkruajnë vetë, por nuk lexojnë libra hiq! Aty kanë gjetur hapësirë më të madhe, ju duket ma lehtë që të shkruajnë. Por në të vërtetën e vetëm faktit të librave poetik (poezi), nuk është që lexohet dhe blihet shumë. Konsumi i tyre është i vogël. Letërsia në Kosovë nuk është shumë e avancuar, edhe pse ka libra të bukur të shkruar, por publikimi i tyre për të dalë në dritë është i vështirë. Librit të mirë në Kosovë i mungon ekspozimi, hapësira televizive. Po ashtu ka ngecje në përkthim, dihet kostoja e përkthimit. Po them çdo herë për autorë që jetojnë në Kosovë, bëjnë letërsi në Kosovë, po flas për një shumësi, jo për një grup të ngushtë.
F.Sahiti: Planet e juaja që do t’i realizoni së shpejti?
R. Berisha: Po jam duke punuar, në botimin e disa librave me poezi, në veçanti një libër kushtuar mbi 70 dëshmorëve të rënë në altarin e lirisë, ky libër do të fillojë me vargje kushtuar nënës së Adem Jasharit!
Por libri më i veçantë dhe që është mjaft i ndjeshëm do të jetë, edhe libri me tregime. Këto tregime një pjesë e tyre janë ngjarje të vërteta, janë pjesë nga lufta që ishte në Kosovë. Tregimi me dhimbje më të madhe në këtë libër është: -kur një grua dhunohet nga forcat serbe në sy të djalit të saj gjashtë vjeç (6). Pas dhunimit kjo grua plagoset dhe merr dy plumba. Kjo grua shpëton nga vdekja, por varet në litar pas lufte nga paragjykimet e shoqërisë sonë, për fatin e keq. Këtë e përmenda se, ne si shoqëri, duhet që shumë të ndërrojmë, të jemi të përshtatshëm për kohën me kohën, por duke ruajtur të vërtetën dhe realitetin e kohës. Vepra kam shumë për botim, me lejen e Zotit, pres t’i botoj të gjitha, një-nga-një!
F.Sahiti: Si e shihni Kosovën pas 10 vitesh në fushën e letërsisë?
Po çdo herë me shpresë që të ndahet shapi nga sheqeri. Sot shumë në mesin tonë që shkruajnë dhe janë të promovuar edhe nga shumë televizione, gazeta, radio, nuk është që kanë ndonjë letërsi të mirëfilltë të botuar. Nuk janë as poet, as shkrimtar i mirë! Por janë vetëm ca nënshtrues dhe një pjesë e tyre nuk kanë as strukturë, as moralit dhe as dinjitet njerëzor. Ata nuk e kanë vendin aty, por ja që kjo është Kosova jonë! Ka, edhe nga ata që kanë denoncim për ngacmim s…x… të të miturave. Më falni që e them këtë, por kjo gjë për fatin e keq është e vërtetë!
Në Kosovë nuk mungon letërsia e shkruan nga autorë të mirë! Por mungon kritika profesionale dhe nuk bëhet fare vlerësimi i drejtë dhe i sinqertë. Punë miqsh, punë lajkash! Unë respektoj shumë disa autorë që i njohë, nuk dua të përmend emra, por ata janë boshti i ndryshimit në ditët ose vitet në vijim. Ata mund të bëjnë ndryshim në letërsi, mund të jenë një pasqyre edhe në rrafshin ndërkombëtar.
Atë në këtë kohë janë strukur në qoshe të manovrimit që po bëjnë disa antivlera. Një pjesë të madhe të antivlerave do të bien (rrëzohen) nuk do mund t’i qëndrojnë kohës, ata koha do t’i rrëzojë dhe do t’ju ulë kokën! Ne shpresojmë në ditë të mira! Zotit i lutemi, që të vinë në shprehje të mirët dhe librat e tyre që kanë mesazh dhe vlerë për kohën, për popullin tonë të shumëvuajtur dhe krenarë dhe, e mbarë njerëzimin!
Mesazhi im: -Lexoni sa më shumë, flisni më pak, dëgjoni më shumë. Kurrë mos u dorëzo, ata që dorëzohen e kanë betejën e humbur. Fiton vetëm ai që ka provuar, ai që ka provuar çdo herë ka fituar, ka fituar se ka qenë i guximshëm! Guximi është çelësi i suksesit! Përshëndetje për të gjithë lexuesit tuaj, përshëndetje dhe kaloni bukur populli im shqiptar kudo që jeni!
Ju uroi punë të mbarë Gazetës Frymëzimi, po ashtu edhe, juve kolege e nderuar, Ferdane F. Sahiti! Zoti ju gëzoftë, paqe dhe dritë ju dhuroftë!
