Që nga fillimi shekullit 21 mediat sociale janë bërë pjesë e pashmangshme e rutinës tonë të përditshme. Ne si qenie njerëzore dëshirojmë të kemi kontakt të vazhdueshëm me të tjerët. Mediat sociale janë ato që na mundësojnë ta bëjmë këtë, në çdo kohë dhe në çdo vend. Mirëpo ashtu sikurse mediat sociale kanë rritur ndikimin e tyre në jetën tonë, ashtu kanë nisur të ndikojnë edhe në shëndetin tonë mendor. Ndërsa mediat sociale përdoren tepër, mund të çojë në sfida të shëndetit mendor, duke përfshirë ankthin, depresionin, çrregullimet e të ngrënit dhe varësi.
Cilat janë përfitimet e mediave sociale?
Qeniet njerëzore janë krijesa shoqërore pra ne kemi nevojë për shoqërinë e të tjerëve për të lulëzuar në jetë. Të qenit i lidhur vazhdimisht me të tjerët mund
të lehtësojë stresin, ankthin dhe depresionin, të rrisë vetëvlerësimin, të sigurojë rehati dhe gëzim, të parandalojë vetminë. Fal mediave sociale ne tani mund të kemi komunikim të menjëhershëm me çdo person. Ne mund të lidhemi edhe me personat që ndodhen në mbarë botën. Pra mediat sociale na mundësojnë komunikimin me ata persona të cilët na bëjnë të ndihemi mirë por që nuk ndodhen pran nesh. Ne mund të kërkojmë ose ofrojmë mbështetje emocionale gjatë periudhave të vështira. Fal medisa sociale ne mund të gjejmë miq dhe komunitete të reja me njerëz që ndajnë interesa të ngjashme me ne.
Cilat janë ndikimet negative të mediave sociale në Shëndetin mendor?
Mediat sociale jo gjithmonë janë të mira për shëndetin tonë mendor. Studime të shumta kanë gjetur një lidhje të fortë midis mediave sociale dhe rrezikut në rritje për depresion, ankth, vetmin, vetëdëmtim madje edhe mendimeve për vetëvrasje.
Përdorimi i madh i mediave sociale mund të ndikojë negativisht në shëndetin tonë mendor si:
- Ndikimi në vetëvlerësimin tonë. Edhe nëse e dimë se fotot që po shikojmë në mediat sociale janë të manipuluara, ato përsëri mund të na bëjnë të ndihemi të pasigurt për mënyrën se si dukemi ose çfarë po ndodh në jetën tonë. Ne nisim të bëjmë krahasime me imazhin ‘perfekt’ që të tjerët zgjedhin të shfaqin në mediat sociale dhe padyshim ky krahasim nxit ndjenjat e pamjaftueshmërisë për jetën ose paraqitjen tonë.
- Ndikon në aftësitë sociale dhe marrëdhëniet me të tjerët. Mediat sociale pengojnë lidhjet emocionale dhe mohojnë prekjen fizike. Ndërsa secila ka
përfitimet e veta, është e rëndësishme të mbani mend se mediat sociale nuk mund të jenë kurrë një zëvendësim për lidhjen njerëzore në botën reale. Është i nevojshëm kontakti personal me të tjerët për të nxitur hormonet që lehtësojnë stresin dhe ju bëjnë të ndiheni më të lumtur, më të shëndetshëm dhe më pozitiv.
- Depresioni. Qeniet njerëzore kanë nevojë për kontakt ballë për ballë për të qenë mendërisht të shëndetshëm. Asgjë nuk e redukton stresin dhe nuk e rrit humorin tuaj më shpejt ose më efektivisht sesa kontakti sy më sy me dikë që kujdeset për ju. Gjithashtu krahasimi i jetës tuaj me të tjerëve vazhdimisht zhvillojnë ndjenjën e pamjaftueshmërisë dhe vetmisë gjë kjo e cila ka gjasa të zhvillojë depresion ose përkeqësoj gjendjen.
- Ankthi. Ekzistojnë lloje të ndryshme të çrregullimeve të ankthit me simptoma të ndryshme, por një nga çrregullimet më të zakonshme të ankthit që mund të lindin nga përdorimi i mediave sociale është ankthi social. Ankthi social përfshin frikën e ndërveprimit me të tjerët prandaj mediat sociale e zhvillojnë ose përkeqësojnë këtë. Pra ju mund të mësoheni të bisedoni në internet dhe ju bën të ndihen më rehat në një hapësirë dixhitale. Pra nëse ju nuk i praktikoni mjaftueshëm aftësitë tuaja të komunikimit ballë për ballë, ju keni shansin të zhvilloni ankth social.
- Çrregullime të ngrënies. Fotografit e rregulluara të trupit dhe mjetet e redaktimit të fotografive të përdorura në mediat sociale, nënkuptojnë se këto platforma mund të kontribuojnë tek njerëzit që zhvillojnë çrregullime të të ngrënit. Sa më shpesh të përdorni mediat sociale, aq më të prirur do të jeni për të zhvilluar një çrregullim të të ngrënit pasi adoleshentët dhe të rinjtë përqendrohen shumë në mënyrën se si ata perceptohen në internet. Kjo i bën ata shumë të ndërgjegjshëm për peshën trupore, formën e trupit, marrjen e kalorive dhe stërvitjen.
- Ngacmime kibernetike. Platformat e mediave sociale si TikTok, Instagram mund të jenë mediat që përdoren për përhapjen e thashethemeve lënduese, gënjeshtrave dhe abuzimeve që mund të lënë plagë të qëndrueshme emocionale.
- Vetëdëmtimi dhe ideja vetëvrasëse. Tashmë është vërtetuar se mediat sociale mund të rrisin depresionin i cili vjen me rreziqe të vetëdëmtimit ose ideve vetëvrasëse. Përdorimi i shpeshtë i mediave sociale rrit ekspozimin e një individi ndaj sjelljeve të vetëdëmtimit përmes komuniteteve në internet, videove të përbashkëta ose mesazheve negative që inkurajojnë vetëdëmtimin.
Si të mbrohemi prej mediave sociale?
Efektet e mediave sociale në shëndetin tuaj mund të ndikojnë ndjeshëm në cilësinë e jetës suaj. Ekzistojnë disa mënyra për të mbrojtur shëndetin tuaj mendor gjatë përdorimit të mediave sociale, duke përfshirë:
- Kufizoni përdorimin e tyre. Përpiquni ta kufizoni përdorimin e tyre gjatë ditës kur kaloni kohë me njerëzit e dashur ose kur jeni duke punuar për një projekt të rëndësishëm pasi ai mund t’iu shpërqendroj. Është një ide e mirë t’i mbani telefonat jasht dhomës së gjumit, në mënyrë që njoftimet të mos ju shpërqendrojnë.
- Praktimi i vëmendjes. Përdorimi i mediave sociale mund të shkëputë përdoruesit nga momenti aktual prandaj praktikimi i vëmendjes, gjetja e kohës për reflektim dhe shprehja e mirënjohjes mund t’i shtojnë vlerë dhe kuptim jetës suaj.
- Krijoni një periudhë detoksifikimi: Pushimi nga mediat sociale mund t’ju ndihmojë të jetoni momentin dhe të reduktoni stresin. Krijoni një plan për të marrë një pushim nga mediat sociale për disa ditë.
- Jini më prezent në jetën reale: Mediat sociale nuk na mundësojnë përfshirjen në situata reale të jetës. Nëse po kaloni kohë me miqtë dhe familjen tuaj, hiqni telefonin ose fikni njoftimet për të qëndruar të pranishëm. Lidhja me njerëzit në jetën reale mund të ndihmojë në përmirësimin e shëndetit tuaj mendor.
