Zhvillimi teknologjik është një ndër faktorët kyç që ka transformuar të gjitha aspektet e jetës moderne, përfshirë edhe sistemin arsimor. Në dekadat e fundit, shkollat, universitetet dhe institucionet arsimore janë përballur me nevojën e domosdoshme të integrimit të teknologjisë në procesin e mësimdhënies dhe të nxënies. Ky fenomen është bërë edhe më i dukshëm pas pandemisë globale të COVID-19, e cila e detyroi sistemin arsimor botëror të adaptohej shpejt ndaj realitetit të mësimit online.
Teknologjia ka sjellë me vete përparësi të jashtëzakonshme, por njëkohësisht ka nxjerrë në pah edhe mangësi të shumta dhe sfida të reja që kërkojnë trajtim të thellë dhe qasje profesionale nga të gjithë akterët arsimorë.
Përparësitë e Teknologjisë në Arsim
Përfitimet nga përdorimi i teknologjisë në orën mësimore janë të shumta dhe prekin pothuajse çdo aspekt të procesit edukativo-arsimor. Disa prej përparësive më të rëndësishme janë:
1. Modernizimi i metodave të mësimdhënies
Teknologjia ka krijuar mundësi të reja për mësuesit që të aplikojnë metoda moderne si mësimi interaktiv, mësimi përmes projekteve, puna me video-edukative, simulime virtuale, platforma online, quiz-e digjitale etj. Këto mjete rrisin kreativitetin dhe angazhimin e nxënësve.
2. Qasja në burime të pakufizuara informacioni
Internet ofron enciklopedi të pafundme të njohurive, të cilat mund të përdoren nga nxënësit për hulumtime, detyra të pavarura dhe zgjerim të njohurive përtej materialit të zakonshëm shkollor.
3. Zhvillimi i aftësive teknologjike dhe digjitale
Në tregun modern të punës kërkohen gjithnjë e më shumë aftësi digjitale. Përdorimi i teknologjisë në shkollë përgatit nxënësit për sfidat e së ardhmes.
4. Lehtësimi i komunikimit dhe bashkëpunimit
Platformat online mundësojnë komunikim të lehtë mes nxënësve dhe mësuesve, si dhe krijojnë hapësirë për punë në grup virtualisht, shkëmbim dokumentesh dhe projekte ndërdisiplinare.
5. Mësimi i personalizuar dhe adaptiv
Platformat moderne edukative ofrojnë mundësi që secili nxënës të ecë me ritmin e tij, duke u fokusuar në përmirësimin e mangësive individuale dhe duke shfrytëzuar testime automatike dhe analiza të progresit.
Mangësitë dhe Sfidat e Teknologjisë në Procesin Edukativ
Edhe pse përparësitë janë të shumta, përdorimi i teknologjisë në orën mësimore sjell edhe një sërë mangësish të rëndësishme që kërkojnë reflektim të thellë:
1. Rreziku i varësisë nga teknologjia
Shfrytëzimi i tepërt i teknologjisë mund të krijojë varësi te nxënësit, duke reduktuar aftësitë e leximit tradicional, të mendimit kritik dhe të përqendrimit pa ndihmën e mjeteve teknologjike.
2. Shpërqendrimi gjatë orës së mësimit
Një ndër sfidat kryesore është kontrolli i përdorimit të mjeteve digjitale për qëllime mësimore, pasi shumë nxënës tentojnë të shfrytëzojnë internetin dhe pajisjet mobile për argëtim personal gjatë orës.
3. Pabarazitë sociale dhe ekonomike
Jo të gjithë nxënësit kanë mundësi financiare të pajisen me pajisje teknologjike moderne, gjë që krijon diskriminim dhe vështirësi në përfshirjen e barabartë të tyre në mësim.
4. Reduktimi i ndërveprimit njerëzor
Teknologjia, nëse përdoret në mënyrë të pakontrolluar, mund të shkaktojë izolim social dhe të dëmtojë aftësitë e komunikimit të drejtpërdrejtë mes nxënësve dhe mësuesve.
5. Vështirësitë teknike dhe mungesa e trajnimeve
Në shumë raste, mungesa e trajnimeve profesionale për mësimdhënësit për përdorimin efektiv të teknologjisë, si dhe problemet teknike (mungesa e internetit, pajisjeve, programeve të licencuara), paraqesin pengesa serioze për zbatimin e saj në arsim.
Përfundime dhe Rekomandime
Në përfundim të kësaj analize mund të konstatohet se teknologjia paraqet një mjet të fuqishëm dhe të domosdoshëm për zhvillimin dhe modernizimin e arsimit. Megjithatë, zbatimi i saj duhet të bëhet me politika të qarta, me strategji afatgjata dhe me përfshirje të të gjitha palëve të interesuara.
Rekomandohet që institucionet arsimore të:
• Investojnë në trajnime të vazhdueshme për mësimdhënësit në fushën e teknologjisë;
• Sigurojnë qasje të barabartë në pajisje për të gjithë nxënësit;
• Zhvillojnë programe edukative për përdorimin e sigurt dhe të përgjegjshëm të internetit;
• Krijojnë një balancë mes metodave tradicionale të mësimdhënies dhe përdorimit të teknologjisë;
• Edukojnë nxënësit për të zhvilluar mendimin kritik dhe kreativitetin, përtej informacionit të gatshëm online.
Arsimi i së ardhmes duhet të bazohet në përparësitë e teknologjisë, por pa harruar vlerat bazë të edukimit klasik dhe zhvillimit të aftësive humane, të cilat janë të pazëvendësueshme.
Mr.sc. Edona Podrimja-Roli i Teknologjisë në Procesin Mësimor: Përparësitë dhe Sfidat e Zbatimit në Arsimin Bashkëkohor
