Përpjekjet e veprimtarëve të kohës për të mësuar shkrim lexim shqip kanë qenë të vazhdueshme ndër shekuj.
Ndonëse në kushte të vështira, shumë atdhedashës nuk e tremben syrin dhe rrezikuan shpeshherë edhe jetën e tyre për mësimin e gjuhës shqipe.
Gjatë regjimit serb dimë që në trojet shqiptare sidomos në rajonin e Kosovës kishte ndalesa të rënda ku serbët nuk lejonin që mësimi
të zhvillohej në gjuhën shqipe apo të flitej për gjuhen shqipe, për flamurin e Shqiptarinë.
Një rast konkret që ka flijuar vetën për flamurin kombëtar e kemi edhe mësuesin nga Komuna e Drenasit, Fazli Grajçevci, i cili për nder të
28 Nëntorit u kishte ligjëruar nxënësve të tij për flamurin. Më pas policia serbe e marrin peng nga shtëpia e sjellin në burgjet e Prishtinës, ku e rrahun për vdekje. Jo vetëm gjaku i mësuesit Fazli u bë gurë në rrugën drejt lirisë së mësimit të shqipes, por kemi shumë e shumë të tjerë që flijuan jetën burrërisht.
Një histori të tille mësuam nga kryetari i fshatit Dumosh z.Vehbi Podvorica gjatë xhirimit të emisionit “Fshati jonë” në kuadër të “DTV MEDIA”.
z.Vehbi na rrëfeu për Mulla Rushitin, i cili aso kohe kishte sjellë shkronjat e gjuhës shqipe për herë të parë në fshat duke i mbështjellur në shallin që kishte të lidhur sipër plisit të tij. Ai kishte sjellë shkronjat e gjuhës shqipe duke kaluar në kufi nga Mali i Zi në Shqipëri e më pas në Kosovë.
Një sakrificë të tillë padyshim që e bën vetëm një zemërgjer sepse nuk mund të anashkalohet fakti që po të zihej në kufi me ato shkronja që po i sillte do të ekzekutohej menjëherë.
Pasi që ai solli shkronjat në fshat, thuhet se më pas u morën dhe fillaun të mësoheshin fillimisht nëpër oda fshehurazi dhe xhami deri në kohën kur edhe u hap shkolla e parë shqipe.
Mulla Rushiti sot zë një vend të veçantë në zemrat e të gjithë banorëve për sakrificën që kishte bërë aso kohe.
Një vepër të tillë padyshim që historia asnjëherë nuk e harron, por e rrëfen me nder dhe krenari.
