Intervistë me autorin: Enver Sh. Bajrami
Intervistoi për Gazetën Frymëzimi: Ferdane F. Sahiti
Enver Sh. Bajrami lindi më 25.03.1980, në fshatin Ashlan të Vushtrrisë. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa shkollën e mesme në gjimnazin “Muharrem Bekteshi” në Vushtrri. Kreu studimet për gjuhën dhe për letërsinë shqipe në Fakultetin e Filologjisë të Universitetit të Prishtinës, në vitin 2004. Gjatë vitit 2002—2003, Enveri punoi në revistën e studentëve “Bota e re”. Punën në arsim e filloi në ShFMU “Jusuf Gërvalla” në Dumnicë të Poshtme të Komunës së Vushtrrisë, që nga viti 2004 e deri në vitin 2009. Për sukseset dhe për të arriturat e tjera me nxënësit e kësaj shkolle, u zgjodh “Mësimdhënës i dalluar” për vitin shkollor 2008—2009. Në këtë shkollë, së bashku me nxënësit e vet, kishte botuar revistën shkollore “Dielli i Lirisë”. Punoi përkohësisht edhe në shkollat e mesme të Vushtrrisë (“Eqrem Çabej”, “Lutfi Musiqi”) dhe në një shkollë tjetër të mesme të ulët (“Andon Z. Çajupi”). Në vitin 2009 punoi trajner për vlerësim me mësimdhënësit e klasave të pesta në Mitrovicë dhe në Vushtrri. Në vitin 2010, ai u zgjodh drejtor i shkollës “Gj. K. Skënderbeu’’ në Pantinë dhe këtë pozitë pati deri në shkurt të vitit 2012. Nga viti 2012 mban pozitën e zyrtarit të lartë në DKA-në e Vushtrrisë, si dhe është kryetar i ekipit komunal “Së bashku kundër abuzimit të fëmijëve”. U certifikua për menaxhim dhe për udhëheqje nga trajnerët perëndimorë, si: Santiago Martnez, Markku Lepojärvi dhe Ossi Airaskorp. Merret me poezi dhe me fotografi. Në qytetin e Vushtrrisë mori pjesë në dy ekspozita me fotografi, më 22 maj 2023, dhe më 16 dhjetor 2023 dhe mesazhi i fotografive të tij ishte: Të vetëdijesohen të rinjtë rreth kujdesit për ekosistem.
Deri më tani ka botuar këta libra:
- Me rrezet e aurorës (2022),
- Në rrethin magjepsës (2022),
- Kohë hibride (2024),
F.Sahiti: Na folni pak për fillet e karrierës suaj, kur keni filluar të merreni pikërisht me letërsi? Pse bash poezia?
E.Bajrami: Ndikimi nga leximi përherë ka qenë shtytësi kryesor që të merrem me letërsi, kur isha nxënës i gjimnazit në vitin 1995 më ra në dorë libri i “Azem Bejtë Galicës’’ nga shkrimtari Bedri Tahiri, të cilin e kisha edhe mësimdhënës të lëndës së gjuhës shqipe. Në këtë vepër kishte ngjarje të shënuara që i kisha dëgjuar edhe nga të moshuarit sepse kryeheroi e kishte jatakun në fshatin tim Ashlan, si motiv thelbësor që sakrifica mos të harrohet. U nxita edhe më shumë shkrimtari Bedri i cili në mars të vitit 1997 na dha detyrën që të shkruajmë për ngjarjet heroike të Prekazit, ishte ai shkrim që më frymëzoj që më tutje të merrem me letërsi. Prandaj, fillimet e para letrare i kam filluar si nxënës i gjimnazit në Vushtrri. Madje, nuk ke si t’i ikësh e të mos brumosesh që të shkruash nga një vend siç është Ashlani, i cili gjatë gjithë historisë i dha lirisë shumë dëshmorë, trima, dha shumë bukë, e shumë intelektual. Në anën tjetër bukuria natyrore magjepsëse vendit të tillë të jep frymëzim, si një oazë në mes kodrash. Në fillin letrar, e shtëna e parë me shkoj huq si për inat, pasi që dorëshkrimi i parë me poezi mu tretë gjatë kohës së luftës. Më pëlqen të shkruaj poezi sepse njeriu përmes saj flet më pak, ja thotë; shkurt, troç, shqip, është çlirim i shpirtit. Edhe pse libri im i dytë është me prozë, por poezinë e kam më për qejfi.
F.Sahiti: A mendoni që e keni arritur kulmin e karrierës suaj?
E.Bajrami: Assesi, as qe mendoj kulmin e karrierës, më pëlqen të vazhdoj të shkruaj nën hijen e shkrimtareve, që po i veçoj disa: Bedri Tahri, Lasgush Poradeci, Jakup Ceraja , Latif Berisha, Dritëro Agolli, Prend Buzhala, Ali Podrimja, Adem Gashi, kulmi për mua është që kam arrit t’i lexojë këta shkrimtarë. Më rrëmbejnë për lexim edhe poet të rijnë të Vushtrrisë të cilët secili prej tyre kanë krijuar kosheren e vetë letrare.
F.Sahiti: A kujtoni ndonjë kohë kur mendoni se keni dështuar në këtë fushë?
E.Bajrami: Nuk shkruaj sa për të arritur diçka apo të gumëzhij, por poezinë dhe letërsinë time e shoh si reagim social dhe është simbiozë e imja. Mbaj qëndrim që qeveritari dhe shkrimtari kanë një detyrë të përbashkët të reagojnë në kohën e duhur. I pari me mundësi konkrete, e dyti sfilitet për ta dëgjuar i pari. Bile -bile asnjëherë nuk dhuroj libra secilit, ju dhuroj vetëm atyre që sigurohem mirë që i lexojnë. Thjeshtë, shkruaj për vete dhe dashamirët e penës. Nuk stepëm të mendoj për aspektin e vlerësimit, sepse librat e mi kanë marrë vlerësim nga kritikët letrar, të cilët më kanë bërë që të ndjehem i përmbushur dhe të vazhdoj tutje.
F.Sahiti: Sa e keni pas të vështirë dhe sfiduese të jeni këtu ku jeni sot?
E.Bajrami: Nuk ka rrugë të lehtë, por kur vullneti është i madh dhe qëllim është fisnik kalohet më lehtë.
F.Sahiti: Me çka merreni jashtë kësaj, keni ndonjë profesion tjetër?
E.Bajrami: Me fushën e arsimit merrem që 20 vite dhe përpiqem që jap kontribut në këtë fushë, duke besuar që arsimi është çelësi i çdo problemi. Ndërsa, kohën e lirë ndoqi botën e egër përmes fotografisë me qëllim të ndërgjegjësimit të rinjve rreth ekosistemit. Sepse konsideroj që Kosova ka një ndër sfidën kryesore; ambientin dhe ndryshimet klimatike.
F.Sahiti: A do të ju shohim mbase në një të ardhme të afërt në ndonjë fushë krejtësisht tjetër?
E.Bajrami: Në këto fusha që jam nisur më duhet të vazhdoj, nuk mund të tjetërsohem. Në këto fusha; arsimi, letërsia, dhe ambienti, mund të bëjë pak e në fusha që nuk jam mirë i përgatitur dhe mund të bëj keq prandaj nuk i bëj me qejf.
F.Sahiti: Çfarë komenti keni lidhur me gjendjen e letërsisë në përgjithësi në Kosovë?
E.Bajrami: Po shoh shkrimtarë të rijnë të cilët po më mahnitin e shkrimet tyre. Natyrisht po shoh që po shtohen për çdo ditë dhe me një stil unik. Ata i pëlqej dhe i lexoj me shumë. Por jam kritik ndaj atyre qe e konsiderojmë poezinë si fotografinë, ajo do ndjenë, dashuri, krijim, mendim, pretendim, këshillim, motivim. udhërrëfim, vigjilencë etj. Poezia nuk do veç shkrepje. “Të shkruash vargje të poezisë, psh. i rashë kitarës afër lumit, e të gjithë e dinë që as kitare skam kap kurrë me dorë, kurrfarë fytyre s’ka poeti-njëri”.
F.Sahiti: Planet e juaja që do t’i realizoni së shpejti?
E.Bajrami: Jam duke e mbërthyer librin tim të katër me tregime të cilat kanë edhe pak satirë brenda tyre dhe me ngjarje humoreske.
F.Sahiti: Si e shihni Kosovën pas 10 vitesh në fushën e letërsisë?
E.Bajrami: Letërsia tani është e lirë, sepse para lufte e kishte edhe një mision çlirimin e vendit. Tani po mbetet vetëm në shfrytëzim të dashamirëve të komunitet të shkrimtarëve, klubeve letrare, programeve artistike. Ndërsa është për keqardhje që tekstet e poetëve të mirëfilltë nuk po përdorën për këngët e reja që po krijohen sot. Në këto këngë dëgjojmë pak fjalë e shumë gjëma, të cilat fjalë që s’kanë të bëjnë gjë me stilistiken dhe artin e të shkruarit. Letërsia po zhvillohet maksimalisht ndërsa po shfrytëzohet minimalisht.
