Universiteti i Prishtinës dhe Universiteti i Arkansasit, të mërkurën kanë organizuar konferencën për 25-vjetorin e ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë, me temën “Demokracia, të drejtat e njeriut dhe ndërtimi i paqes”, raporton Ekonomia Online.
Presidentja Vjosa Osmani, ka thënë se ndërhyrja e NATO-së ka qenë një moment historik vendimtar në historinë moderne të njerëzimit.
Ajo ka thënë se operacionet e stabilitetit të NATO-s pas luftës së bashku me SHBA-në, BE-në dhe bashkësinë ndërkombëtare, kanë ndihmuar në krijimin e kushteve për përpjekjet e Kosovës për të ndërtuar institucione të forta.
“Ndërhyrja e NATO-s shënoi jo vetëm një kthesë vendimtare në historinë e vendit tonë, por edhe një moment historik vendimtar në historinë moderne të njerëzimit. Përgjegjësia për të mbrojtur vendos standardin për brezat që do të vijnë dhe mbetet edhe sot e kësaj dite një nga ndërhyrjet më të suksesshme në historinë moderne. Më 24 mars 1999, drejtësia, liria dhe solidariteti ndërkombëtar triumfuan mbi brutalitetin e gjenocidit tonë të pamëshirshëm të regjimit. Atë ditë bota tha jo, atë ditë një front i bashkuar demokratik tha një mesazh të qartë dhe të fortë se nuk do të qëndronte kot pasi spastrimi etnik dhe një luftë brutale gjenocidale po shpaloseshin nga forcat e Millosheviqit. Kosova ka dalë nga hiri i luftës për t’u bërë një demokraci e gjallë, duke aspiruar të kontribuojë në paqen dhe sigurinë ndërkombëtare si partneri juaj. Operacionet e stabilitetit të NATO-s pas luftës së bashku me SHBA-në, BE-në dhe bashkësinë më të gjerë ndërkombëtare, kanë ndihmuar në krijimin e kushteve për përpjekjet e Kosovës për të ndërtuar institucione të forta, elastike dhe të përgjegjshme të bazuara në sundimin e ligjit në të drejtat e njeriut dhe demokracinë”, ka thënë ajo.
Ajo ka thënë se forcat e errëta të Serbisë janë ende shumë aktive sot dhe se çdo ditë që kalon, Serbia nuk turpërohet të na kujtojë qëllimet e saj të vërteta.
“Prania e NATO-s në Kosovë ka vazhduar të luajë një rol kyç në aftësinë tonë për të rindërtuar, zhvilluar dhe konsoliduar demokracinë, si dhe për të shërbyer për të mbrojtur të gjithë qytetarët tanë në të gjithë spektrin etnik. Më lejoni të përsëris atë që përmenda në deklaratën time për shtyp me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s së fundmi: NATO është fati ynë, ky fat bazohet në dëshirën tonë për të ndarë përgjegjësitë për sigurimin e paqes dhe stabilitetit në rajonin tonë dhe më gjerë. Vendimi i NATO-s në vitin 1999 ishte një kujtesë se ne, si bashkësi ndërkombëtare, si demokraci, kur të bashkohemi, të vendosur dhe të bashkuar, mund të përballemi me forcat e errësirës dhe të sjellim një të ardhme më të ndritshme. Kjo ndërhyrje nuk kishte të bënte vetëm me arritjen e paqes. Bëhej fjalë për afirmimin e vlerave tona të përbashkëta, shenjtërinë e jetës njerëzore dhe të gjitha të drejtave të të gjithë njerëzve për të jetuar të lirë nga frika dhe nga persekutimi. Ai nënvizoi domosdoshmërinë që kur njëri prej nesh kërcënohet nga tirania, është një kërcënim për të gjithë. Na kujtoi imperativin për të vepruar jo si kombe të veçanta, por si një forcë e bashkuar për të mirën e botës. Fatkeqësisht, forcat e errëta janë ende shumë aktive sot. Çdo ditë që kalon, Serbia nuk turpërohet të na kujtojë qëllimet e saj më të vërteta”, ka thënë ajo.
Ambasadori i ShBA-së, Jeffrey Hovenier, 25 vjet më parë bota dëshmoi një fushatë të tmerrshme të spastrimit etnik të kryer nga regjimi monstruoz serb në Kosovë.
Ai ka thënë se pasi ishin shteruar të gjitha alternativat për të ndaluar gjakderdhjen, NATO kishte një imperativ moral për të vepruar, dhe se përdorimi i forcës në këtë rast ishte i domosdoshëm dhe legjitim.
“Isha i kënaqur që pashë fokusin tuaj në ndërtimin e paqes dhe demokracisë globalisht dhe një përkushtim për të reflektuar mbi të kaluarën në mënyrë që të mund të mësojmë prej saj dhe t’i përdorim ato mësime në përdorim të mirë. Para se të zhytem në komentet e mia, dua të përmend një pikë të shkurtër, e cila është: Unë jam këtu duke folur si individ, por po flas edhe si ambasador i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Republikën e Kosovës, dhe duke vepruar kështu, pikat që do të parashtroj janë qëndrimi zyrtar përfundimtar i qeverisë së Shteteve të Bashkuara për këto ngjarje, dua të jem i qartë për këtë! Kështu që 25 vjet më parë bota dëshmoi një fushatë të tmerrshme të spastrimit etnik të kryer nga regjimi monstruoz këtu në Kosovë. E mbaj mend mirë atë ditë, më kujtohet edhe dita kur bisedimet e paqes përfunduan pa marrëveshje. Ne kishim shterruar të gjitha përpjekjet dhe rrugët diplomatike për t’i dhënë fund brutalitetit të regjimit të Millosheviqit, dhe siç tha Presidenti Clinton më 23 mars 1999, një ditë para se NATO të fillonte operacionin Forcat Aleate “Nëse presidenti Millosheviq nuk është i gatshëm të bëjë paqe, ne jemi të gatshëm të kufizojmë aftësinë e tij për të bërë luftë në Kosovë”. Pra, ne shënojmë dhe e kemi shënuar ditët e fundit me solemnitet këtë 25 vjetor të operacionit të NATO-s. Ne kujtojmë qindra mijëra njerëz të pafajshëm të dëbuar nga shtëpitë e tyre dhe mijëra të vrarë ose të zhdukur. Na vjen keq shumë për humbjen e jetëve të civilëve të pafajshëm, përfshirë ata që vdiqën gjatë operacionit të NATO-s”.
“Pasi shteroi të gjitha alternativat për të ndaluar gjakderdhjen, NATO kishte një imperativ moral për të vepruar, dhe ne e bëmë. Përdorimi i forcës në këtë rast ishte i domosdoshëm dhe legjitim, duke pasur parasysh krizën humanitare që bota po shihte të shpalosej në kohë reale”, ka thënë ai.
Ai tha se vizioni i ShBA-së është i qartë për një Evropë të tërë të lirë dhe në paqe, për një Evropë që përfshin shumë qartë Kosovën.
Ai ka thënë se rruga e vetme për integrimin e Kosovës në institucionet evropiane dhe euroatlantike është përmes dialogut të lehtësuar nga BE-ja dhe se nuk ka rrugë tjetër.
“Ne përsërisim shumë qartë vizionin tonë për një Evropë të tërë të lirë dhe në paqe. Dhe kjo është një Evropë që përfshin shumë qartë Kosovën. Dhe është gjithashtu thelbësore për atë që ne të gjithë po përpiqemi të bëjmë së bashku, që është përparimi, siguria e qëndrueshme dhe stabiliteti në rajon. Në këtë kontekst, dhe kjo mund të mos jetë pjesa më e njohur e vërejtjeve të mia, megjithatë më duhet të përsëris atë që unë dhe zyrtarë të tjerë amerikanë e kemi thënë vazhdimisht, se rruga e vetme për integrimin e Kosovës në institucionet evropiane dhe euroatlantike është përmes dialogut të lehtësuar nga BE-ja, nuk ka rrugë tjetër, dhe konkretisht mirëbesim dhe zbatim të plotë të të gjitha zotimeve që ka marrë Kosova në kuadër të dialogut. Ne kërkojmë nga kjo qeveri ashtu siç kemi kërkuar nga të gjitha qeveritë e mëparshme të Kosovës që të punojnë në partneritet me ne, ndërsa ne vazhdojmë në përpjekjet tona së bashku për të ndërtuar një rajon të qëndrueshëm, të begatë, multietnik dhe të sigurt të Ballkanit Perëndimor”, ka thënë ai.
Ndërsa ish-gjenerali, Wesley Clark, përmes një video mesazhi ka thënë se është shumë krenar për gjithçka që Kosova ka bërë gjatë gjithë progresit ekonomik, progresit politik, për pavarësinë, për punën që ja bërë për 25 vite.
Ai ka thënë se Kosovën e presin edhe shumë punë për të bërë.
“25 vjet më parë, unë isha komandant i NATO-s kur filluam operacionet për t’i dhënë fund spastrimit etnik në Kosovë. Ishte një thirrje e ashpër për NATO-n, ishte një thirrje e ashpër për Presidentin e Shteteve të Bashkuara dhe ishte një thirrje e ashpër për popullin e Kosovës. Sot, 25 vjet më vonë, dhe unë jam shumë krenar për gjithçka që Kosova ka bërë gjatë gjithë progresit ekonomik, progresit politik, për pavarësinë, për punën që ja bërë për të vendosur veten si një anëtar i Bashkimit Evropian dhe një anëtar i NATO-s, të cilat shpresoj se do të ndodhin. Gjithashtu, mbani mend viktimat e humbjeve, gabimet në fushatën ajrore dhe shqetësimet që të gjithë ne kemi për të kryer punën siç duhet për t’u kujdesur për popullin e Kosovës dhe për t’i dhënë fund spastrimeve etnike serbe. Ne ia dolëm mbanë dhe ju, populli i Kosovës, e keni shkruar të ardhmen tuaj. Jam krenar për faktin që Amerika ju ka ndihmuar dhe Amerika do të vazhdojë t’ju ndihmojë, kam besim në këtë dhe ju uroj gjithë të mirat në ditët, javët, muajt dhe vitet në vazhdim. Ka shumë për të bërë në Kosovë. Shpresoj se do të shohim më shumë investime të huaja direkte. Shpresoj se do të shohim më shumë marrëdhënie me institucionet arsimore amerikane, shpresoj se do të shohim partneritet edhe më të madh mes popullit të Shteteve të Bashkuara dhe popullit të Kosovës”, ka thënë ai.
Ai ka thënë se shpirti i tij është gjithmonë me Kosovën.
“Ju jeni një shembull i shkëlqyer i vlerave të demokracisë, dhe në një botë të trazuar, Amerika ka nevojë për të gjithë miqtë e saj, si dhe Kosova ka nevojë për ndihmën e Amerikës, kështu që unë mendoj se është një partneritet potencialisht me të vërtetë i fortë që do të forcohet dhe unë thjesht dua të them nga thellësia e zemrës sime, gjithë këto vite e kam vlerësuar mbështetjen, ndjenjat e mbështetjes nga populli i Kosovës. Kur udhëtoj nëpër botë, kur shkoj në Kosovë dhe kur shkoj në Nju Jork dhe madje kur më shohin shqiptarët e Kosovës më kujton rëndësinë e lirisë, rëndësinë e guximit dhe vendosmërisë dhe luftën për mbrojtjen e familjeve, mbrojtjen e vlerave. Pra, zemra ime është me ty, shpirti im është me ty Kosovë dhe të uroj gjithë të mirat”, ka thënë ai.
